Nieuwe hersengebieden bij honden ontdekt

Er is onlangs een opmerkelijke ontdekking gedaan en dit is gepubliceerd in het tijdschrift Communications Biology. Wetenschappers hebben namelijk de aanwezigheid aangetoond van hersengebieden bij honden die opvallend hetzelfde zijn als die van ons. Deze gebieden zijn verantwoordelijk voor het waarnemen van houdingen en gezichten. Het onderzoek suggereert dat de band die mensen en honden hebben geleid tot veranderingen in de hersenen.

Traditioneel werd algemeen erkend dat mensen en primaten gespecialiseerde hersengebieden in de temporale kwab bezitten, waardoor ze gezichten en lichamen kunnen herkennen. Deze studie onthult echter een extra onthulling: honden bezitten een temporale kwab die onafhankelijk is geëvolueerd van die van primaten.

𝗖𝗼𝗻𝘃𝗲𝗿𝗴𝗲𝗻𝘁𝗲 𝗲𝘃𝗼𝗹𝘂𝘁𝗶𝗲

Waarom is dit bijzonder? Wanneer je de evolutie als een boom met vertakkingen voorstelt dan kun je iedere evolutie zien als een nieuwe vertakking. Wanneer bepaalde soorten eenzelfde eigenschap bezitten dan betekent dit bijna altijd dat ze een gemeenschappelijke voorouder hebben. Zo is pas recentelijk aangetoond dat nijlpaarden onder water communiceren en dat van alle levende dieren, de walvis (!!!) het dichtstbijzijnde familielid is. Onze hand heeft dezelfde oorsprong als de vleugel van een vleermuis, maar niet dezelfde oorsprong als de vleugel van een vogel. Dat zowel de vleermuis als de vogel vleugels hebben ontwikkeld is een voorbeeld van convergente evolutie. Deze vorm van evolutie komt veel minder vaak voor. Maar hier gaat het in dit geval wel om.

Eerdere gedragsstudies toonden al aan dat honden, net als mensen, erg goed zijn in het herkennen van gezichtsuitdrukkingen en het interpreteren van lichaamstaal. Nu gaat deze studie dieper in op het onderwerp en onthult dat deze gedragsvaardigheden gepaard gaan met vergelijkbare hersenprocessen bij honden. Ondanks het volgen van verschillende evolutionaire paden, hebben mensen en honden vergelijkbare mechanismen ontwikkeld voor begrip en communicatie.

Hoewel honden en mensen niet nauw verwant zijn, biedt hun verweven geschiedenis als nauwe metgezellen gedurende duizenden jaren een waardevolle bron voor het concept van convergente evolutie. Door middel van deze vergelijking verkrijgen we nieuwe inzichten in deze gedeelde aanpassingsprocessen.

𝗛𝗲𝘁 𝗼𝗻𝗱𝗲𝗿𝘇𝗼𝗲𝗸

Het experiment omvatte 15 honden en 40 mensen, die een verscheidenheid aan afbeeldingen te zien kregen van verschillende lichaamsvormen, waaronder mensen, niet-menselijke wezens en levenloze objecten. Zowel de honden als de mensen lagen in een MRI-machine. Door de fMRI-scans zorgvuldig te analyseren, brachten de onderzoekers de activatiepatronen in de ‘occipito-temporale lobben’ (had ik ook nog nooit van gehoord!) van de deelnemers in kaart, met als doel gedeelde gebieden te identificeren die verantwoordelijk zijn voor het waarnemen van lichaam en levendigheid (noot: Ik heb animacy vertaald als levendigheid, maar dit dekt de lading niet helemaal) .

𝗗𝗲 𝗿𝗲𝘀𝘂𝗹𝘁𝗮𝘁𝗲𝗻

Het onderzoek leverde verbazingwekkende resultaten op en onthulde opvallende overeenkomsten in de hersengebieden die geactiveerd werden bij honden en mensen tijdens het verwerken van lichamen en levendigheid. Beide soorten vertoonden verhoogde activiteit in de gyrus fusiformis, een cruciaal gebied dat geassocieerd wordt met gezichts- en lichaamsherkenning. Bovendien vertoonden de deelnemende honden specifieke reacties op menselijke lichaamsstimuli, wat wijst op een uniek vermogen voor het waarnemen van andere diersoorten.

Verder werden andere delen van de hondenhersenen gevonden die betrokken zijn bij het waarnemen van gezichten en lichamen, die zich uitstrekken voorbij visuele hersengebieden. Opvallend genoeg werden ook verschillen in activiteit waargenomen in gebieden die verantwoordelijk zijn voor het verwerken van geuren wanneer honden gezichten en lichamen bekeken.

Uit de resultaten bleek ook dat hoewel honden gezichtskenmerkingen wel opmerken, ze een grotere nadruk leggen op lichaamstaal bij het interpreteren van sociale signalen. “Mensen richten zich vaak op het gezicht tijdens communicatie. Onze resultaten suggereren dat gezichten ook een belangrijke bron van informatie zijn voor honden. Echter, lichaamshoudingen en holistische waarneming spelen een belangrijkere rol,” legde Magdalena Boch, leider van de onderzoeksgroep, uit.

𝗜𝗺𝗽𝗹𝗶𝗰𝗮𝘁𝗶𝗲𝘀

Honden staan bekend om hun uitzonderlijke vermogen om met mensen te communiceren door middel van gebaren, oogcontact en lichaamstaal. Dit onderzoek suggereert dat honden mogelijk een aangeboren aanleg hebben om menselijke lichaamssignalen te herkennen en te interpreteren, waardoor ze effectiever kunnen communiceren zonder woorden. Het begrijpen van de neurale basis van deze verbinding tussen hond en mens heeft het potentieel om hondentrainingstechnieken te verbeteren en de band tussen mensen en hun viervoetige metgezellen te versterken.

Bovendien bieden deze bevindingen waardevolle inzichten in de bredere evolutie van hersenfuncties tussen verschillende soorten.

Het onderzoek roept ook intrigerende vragen op over de evolutionaire oorsprong van deze gedeelde hersengebieden. Zijn deze regio’s ontstaan door convergente evolutie, of weerspiegelen ze een oude neurale architectuur die voorafgaat aan de scheiding van mensen en honden? In het geval van het laatste zouden veel meer diersoorten deze specifieke neurologische eigenschappen hebben. Convergente evolutie lijkt echter een stuk waarschijnlijker.

Zelf vind ik het verbazingwekkend dat onze band met honden zowel ons als onze honden genetisch veranderen. In het verleden heb ik weleens geschreven dat wij niet slechts de wolf hebben gedomesticeerd, maar dat de wolf ons ook heeft gedomesticeerd. Dit onderzoek bewijst maar weer eens hoeveel invloed wij op elkaar hebben en dat er geen enkel excuus is om een hond niet als volwaardig familielid te zien.