Geheugen van honden

Honden hebben een beter geheugen dan we dachten

In de meeste hondenboeken lees je het nog steeds: Honden hebben een associatief geheugen. En niet een episodische. Onderzoekers van de Universiteit van Boedapest hebben echter aangetoond dat honden wel degelijk een soort van episodisch geheugen hebben.

Associatief geheugen

In de psychologie wordt associatief geheugen gedefinieerd als het vermogen om de relatie tussen niet gerelateerde items te leren en te onthouden. Dit omvat bijvoorbeeld het onthouden van de naam van iemand of de kat van de buren herkennen. Een hond kan een negatieve associatie hebben een bepaalde plek (een brug) een persoon (buurman Henk) of een object (de stofzuiger). Dit type geheugen behandelt specifiek de relatie tussen deze verschillende concepten.

Episodisch geheugen

Bij episodisch geheugen worden specifieke gebeurtenissen, situaties en ervaringen herinnerd. De eerste of die ene keer dat je naar het park ging. Of de keer dat je die hond tegen bent gekomen. De associaties tijdens deze gebeurtenissen spelen natuurlijk een belangrijke rol bij het vormen van deze vorm van geheugen. Een kenmerk van episodisch geheugen is dat het snel minder wordt. Stel je loopt iemand voorbij op straat. Deze persoon heeft een blauwe trui aan maar je geeft er geen aandacht aan. Als iemand direct vraagt wat voor kleur de trui was, dan kun je dit in je geheugen oproepen. Als iemand het 24 uur later vraagt, is de kans al bijzonder klein dat je het nog goed weet.

Het onderzoek

In het onderzoek werden honden getest op hun geheugen. De geteste honden kregen een hele reeks aan verschillende commando’s, opdrachten etc. door de onderzoekers voorgeschoteld. In sommige gevallen konden de honden het alleen oplossen door een specifieke gebeurtenis uit hun geheugen te herinneren.

Onderzoeksresultaten

Uit het onderzoek van de Universiteit van Boedapest: “Het gecombineerde bewijs van het vertegenwoordigen van eigen acties en het gebruik van episodisch-achtige herinneringen om ze te herinneren, suggereert een veel complexere representatie van een sleutelfunctie van het zelf dan voorheen werd toegeschreven aan honden.” (eigen vertaling)

In gewone mensentaal

Wanneer er sprake is van een episodisch geheugen dan heeft dit verstrekkende gevolgen voor ons begrip van het zelfbeeld van de hond. Immers, wanneer een hond specifieke gebeurtenissen kan herinneren, dan kan hij ook zichzelf en zijn acties herinneren. En niet slechts een associatieve relatie maken.
Onderzoek: Fugazza, C., Pongrácz, P., Pogány, Á. et al. Mental representation and episodic-like memory of own actions in dogs. Sci Rep 10, 10449 (2020)