𝗛𝗲𝗯𝗯𝗲𝗻 𝗵𝗼𝗻𝗱𝗲𝗻 𝗲𝗲𝗻 𝗴𝗲𝘃𝗼𝗲𝗹 𝘃𝗼𝗼𝗿 𝗰𝗼𝗺𝗽𝗲𝘁𝗶𝘁𝗶𝗲?

Onlangs werd ik lid van chess.com. Ik ben ongelooflijk competitief en het gevoel om een tegenstander te slim af te zijn, is bijna net zo goed als iemand tijdens een hardloopwedstrijd vlak voor de finish te passeren. Ik vraag me in welke mate honden dit gevoel van competitie ook kennen. Het is eigenlijk best absurd. Wanneer je tijdens een hardloopwedstrijd een uur nadat je als eerste over de finish bent gekomen je een medaille en een Zuidlaarder bol krijgt. Eigenlijk zou de prijs letterlijk op de finishlijn moeten liggen. Dan weet je tenminste waarvoor je loopt. Honden kennen ook competitie bijvoorbeeld als het gaat over eten of een speeltje. Voor een hond moet winnen een intrinsieke beloning zijn.

Wedstrijden voor baasjes of honden?

Er zijn veel hondencompetities maar eigenlijk zijn dit allemaal wedstrijdjes voor de baas. Het dieptepunt zijn misschien wel hondenshows. Een hond snapt echt niet waarvoor hij ‘speelt’. De criteria om te winnen zijn zo absurd dat is met geen pen te beschrijven. Maar ook andere competities zoals agility, slederaces en ga zo maar door zijn alleen wedstrijden voor de baasjes. Dat betekent niet dat het onmogelijk is voor een hond om er plezier aan te beleven, ze snappen de regels van het spel gewoon niet. Daarmee komen we eigenlijk tot de definitie van een spel (niet te verwarren met het algemenere ‘spelen’). Bij een spel spreken de deelnemers van tevoren af wat de regels zijn. En je kunt een resultaat behalen. Kortom een spel kun je winnen of verliezen.

𝗦𝗽𝗲𝗹𝗿𝗲𝗴𝗲𝗹𝘀 bij honden

De spellen die honden spelen zijn niet zo complex dat je om de vijf minuten het boekje erbij moet pakken om te lezen hoe het ook alweer zat. Maar hondenspellen hebben wel degelijk spelregels. Dat ze zich aan de vooraf afgesproken spelregels houden blijkt uit onderzoek van honderzoeker Mark Bekoff. Uit zijn onderzoek komt naar voren dat wanneer honden een spelboog hebben gemaakt het er nauwelijks toe doet of een hond daarna zijn tanden laat zien, gaat grommen of ander ‘agressief’ gedrag vertoont. Slechts 15% van de honden stopt vervolgens met spelen. Maar de overgebleven 85% snapt dat al dit ‘agressieve’ gedrag na een speelboog slechts spel is. Bekoff verwijst ook naar ander onderzoek waarin naar voren kwam dat slechts 0.25%, dus 1 op de 400 (!!!) speelgevechten uitloopt op daadwerkelijke knokkerij. Dat betekent dat in 99.75% van de gevallen honden zich houden aan de regels van het spel.

𝗞𝗶𝗻𝗴 𝗼𝗳 𝘁𝗵𝗲 𝗛𝗶𝗹𝗹

Het favoriete spel dat zowel Jura als Mahru spelen is “King of the Hill”. De regels zijn simpel, de hond die bovenop de heuvel staat is de leider. Hij verdedigt zijn positie tegen de aanvallers die hem van de bult af proberen te knikkeren. Verliest hij zijn positie wordt de andere hond leider en moet hij zijn positie verdedigen. Dat tijdens spel de gewone verhoudingen niet gelden bleek wel uit een voorval van een aantal jaar geleden.

In het groepje waar Jura altijd mee liep was er een reu duidelijk de baas, daar was geen discussie over mogelijk. Toen deze leider op een hoge zandbult op de uitkijk ging staan bedacht Jura zich niet. Ze stormde naar boven en beukte hem ervan af. De hond lag een meter of drie lager op zijn rug. Geïrriteerd liep hij weer naar boven om er vervolgens opnieuw vanaf gesmeten te worden door Jura. De grote stoere reu had het helemaal gehad en bleef vervolgens chagrijnig onderaan de bult staan. Terwijl de andere honden van de groep tevergeefs Jura van de bult af probeerden te krijgen. Tijdens het spel was Jura misschien de leider maar toen het spel voorbij was waren de rollen weer zoals ze waren.

Ik denk kan nog pagina’s volschrijven met vergelijkbare voorbeelden waaruit blijkt dat honden het idee van een spel met regels en competitie net zo goed begrijpen als wij. Wanneer het spel eenvoudig is en de prijs intrinsiek verbonden is met het spel (de hond met de bal wint) snappen honden competitie heel goed. En tja, dan wordt je ego misschien een beetje gekrenkt als je tot twee keer toe de bult af wordt geknikkerd.